İnsanlarda sıklıkla görülen duyusal bozukluklardan biri de işitme kaybıdır. İşitme duyusu çocukların iletişim ,akademik, sosyal ,bilişsel, motor gelişiminde önemli role sahiptir ve işitme duyusunun yitimi bu gelişim alanlarında bazı farklılıklara neden olmaktadır. İşitme kayıplı çocukların en çok etkilendiği gelişim alanlarından biri de dil ve konuşmadır. Dil ve konuşma gelişiminde sağlıklı işitme duyusuna sahip olunması en önemli faktörlerden biridir.
İşitme duyusunun işlevi çocuk anne karnında 20 haftalıkken başlamaktadır. Normal gelişim gösteren çocuk dünyaya geldiğinde işitme deneyimini kazanmıştır.
Çocuklarda dil edinimi belirli süreçlerden oluşmaktadır. Konuşmanın becerisinin edinimi erken çocukluk döneminde başlamakta ve bu becerinin edinilmesi için çocuğun dile ait kurallarının çoğunun öğrenmesi gereklidir.Normal gelişim gösteren çocuklar sağlam işitme duyusu sayesinde dil edinimini kolay edinip,iletişim amaçlı kullabilir. Ancak işitme kaybı ,hastalıklar ve çevresel etkenler bu öğrenimi zorlaştırabilmektedir.
İşitme kayıplı bireylerde görülebilecek dil ve konuşma sorunları işitme kaybının türü,derecesi,cihazlandırma ve cihazlandırma süresi,tanılanma yaşı,koklear implant kullanım yaşı ve süresi gibi etkenlere bağlı olarak göre farklılık gösterir.
İşitme kaybının sınıflandırılması;
- Şiddete göre: Hafif, Orta, Orta ileri, İleri ve Çok ileri
–Ortaya çıkış zamanına göre: Prenatal, Perinatal, Postnatal (Doğumsal)
–Konuşmanın edinilmesiyle ilişkili olarak: Prelingual, Perilingual, Postlingual.
-Patolojinin yerleştiği bölgeye göre: İletim, Sensörinöral, Mikst, Santral, Fonksiyonel (Şerbetçioğlu ve Çelik, 2002: 14) şeklindedir.
Yenidoğan normal gelişimi olan bir bebekle ,işitme kaybı olan bir bebek yaklaşık 9 aya kadar benzer dil gelişimi göstermekte ve doğal sesleri çıkarabilmektedir.Bu aylardan sonraki süreçte işitsel girdinin olmaması (kendinin ve çevreden gelen sesleri duyamaması) dil gelişimde geriliğe sebep olur.
İşitme kaybı olan çocuklarda ünlü ve ünsüzlerin üretiminde bozukluklar,seslerin birbirinin yerine ve/veya hatalı kullanılması,seslerin atlanması,vurgu,konuşma gecikmesi gibi sorunlar olabilmektedir.
İşitme kaybında erken tanılanma, cihazlandırma, uygun rehabilitasyon eğitimine yönlendirmenin önemi büyüktür. İşitme kaybının , çocuğun konuşma ve dil gelişiminin yanı sıra diğer gelişim alanlarını da olumsuz etkilemesi nedeniyle erken dönemde fark edilmesi ve tanılanması büyük önem taşır. Erken tanı,çocukların normal gelişimlerinde ve kişisel başarılarında önemli role sahiptir çünkü,bilişsel,sosyal ve duygusal gelişimin temeli dil gelişimine dayalıdır.
Eğitimde başarıyı sağlayan en önemli faktör, erken yaşta tanılanan çocuğun erken dönemde rehabilitasyona başlamasıdır.Çünkü,bebeklerde işitsel sinir sistemi akustik girdiye bağlı olarak zamanla gelişir.Bu olumsuzluğun giderilmesi işitsel uyaranın kritik dil gelişimi döneminde sağlanması ile gerçekleşir.
İşitme kayıplı bebekte başarı sağlamak için,bir ay içerisinde tanılanması ,üç ay içerisinde detaylı odyolojik değerlendirmeye alınmalı,altı ay içerisinde uygun cihazlandırma yapılarak işitsel re/habilitasyona başlanması gereklidir.
Kaynaklar;
http://gulhanemedj.org/uploads/pdf/pdf_GMJ_676.pdf
http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ozelegitimdergisi/article/viewFile/5000162377/5000146247
http://acikerisim.deu.edu.tr/xmlui/handle/12345/11035
Temel odyoloji Kitabı
